Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych 2010 – czy są powody do świętowania?

Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych 2010 – czy są powody do świętowania?

3 grudnia, jak co roku, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych, święto osób z niepełnosprawnościami, dzień szerzenia świadomości, ale i dzień podsumowań i rozliczeń. To czas mówienia o sukcesach, ale i porażkach, o tym, jak żyje się osobom z niepełnosprawnościami w naszym kraju i o tym, czy ich sytuacja rzeczywiście odpowiada standardom cywilizowanego państwa prawnego będącego członkiem Unii Europejskiej.

Niestety w tym roku, tak jak w kilku poprzednich latach nie ma zbyt wielkich powodów do świętowania. Udało się co prawda, niejako w ostatniej chwili, uratować budżet Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a konkretnie środki na wspieranie osób niepełnosprawnych przez samorządy, rehabilitację i wspieranie osób niepełnosprawnych  prowadzone przez organizacje pozarządowe i programy celowe PFRON. Groziła bowiem sytuacja, że prawie wszystkie pieniądze z budżetu PFRON trafią, jako obowiązkowa pomoc publiczna na zatrudnianie osób niepełnosprawnych, do przedsiębiorców prowadzących zakłady pracy chronionej, a na faktyczną rehabilitację, szczególnie osób z najcięższymi niepełnosprawnościami, nie zostałoby prawie nic. Jednak można powiedzieć, że jest to jedyny sukces, jeśli sukcesem można nazwać uniknięcie ostatecznej katastrofy systemu finansowania wsparcia osób niepełnosprawnych w Polsce.

Mimo tego, że Polska jeszcze w 2007 r. podpisała Konwencję ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, nasz kraj nadal jej nie ratyfikował. Oznacza to, że de facto nie obowiązuje ona u nas i niepełnosprawny obywatel, którego prawa określone w tejże Konwencji są łamane przez polskie państwo (a dotyczy to bardzo wielu sfer życia osób niepełnosprawnych w Polsce), nie może się na nią powoływać, aby skutecznie bronić swojej godności czy prawa do uczestnictwa w życiu społecznym na równych zasadach z osobami sprawnymi.

Konwencja ONZ dotyczy ok. 650 mln osób niepełnosprawnych na całym świecie. Ma im umożliwić skuteczne korzystanie z wszelkich praw człowieka i podstawowych wolności, na równi z innymi osobami. Najważniejsze postanowienia Konwencji dotyczą zapewnienia osobom niepełnosprawnym równych szans w zakresie edukacji, zdrowia, zatrudnienia, dostępu do wymiaru sprawiedliwości, odpowiedniego standardu życia i ochrony socjalnej, prawa do uczestnictwa w życiu społecznym, politycznym, kulturalnym i prawa do informacji, wraz z najważniejszymi uprawnieniami dotyczącymi poszanowania wolności i niezależności osób niepełnosprawnych.

„Tłumaczenie rządu, iż nie możemy ratyfikować Konwencji, ponieważ Polska jeszcze nie jest na to gotowa – nie ma odpowiednich rozwiązań ustawowych, oznacza przyznanie, że osobom niepełnosprawnym w Polsce, na mocy obecnie obowiązujących przepisów, nie zapewnia się elementarnych praw, określonych w tejże Konwencji. Zdziwienie może budzić fakt, że argument ten nie jest traktowany jako powód do wstydu dla państwa służącego tylko wybranym obywatelom, ale wręcz używany przeciwko niepełnosprawnym członkom polskiego społeczeństwa, domagającym się uznania ich praw, wyszczególnionych w Konwencji, przez ich państwo, które tę Konwencję podpisało” – Krystyna Mrugalska, Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych.

Także sprawy krajowe, co do których złożono już niejedną deklarację, nie znajdują szczęśliwego dla osób niepełnosprawnych rozwiązania. Nie widać efektów prac nad zapowiadaną ustawą o wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych, do parlamentu nie trafił także projekt ustawy o języku migowym. Wybory powszechne nadal są niedostępne dla wielu osób niepełnosprawnych, które tym samym pozbawia się jednego z najważniejszych uprawnień obywatelskich. Owe zaległości tłumaczy się trudnościami finansowymi państwa.

„To jest raczej kwestia sposobu myślenia – tak elementarne prawa jak godność, podmiotowość, wolność osób niepełnosprawnych traktowane są przez księgowych kolejnych rządów jako wydumane przywileje. A wydawałoby się, że pewne elementarne wartości są w życiu ludzi, narodów i państw bezcenne. Wtedy chodziło o honor, być może w dzisiejszych czasach nie jest on już tak ważny” -  Marta Lempart, Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym.

Osoby niepełnosprawne tkwią także nadal w tzw. „pułapce rentowej”, czyli pułapce przepisów karzących osoby podejmujące zatrudnienie zmniejszeniem lub nawet odebraniem renty. Oznacza to de facto przerzucanie przez państwo na osoby niepełnosprawne podejmujące zatrudnienie kosztów ich niepełnosprawności – kosztów rehabilitacji, kosztów wsparcia osób trzecich, sprzętu potrzebnego do funkcjonowania i pozbawianie ich możliwości wydawania zarobionych pieniędzy na cele, na które przeznaczają je osoby sprawne - nieponoszące tych dodatkowych, bardzo często naprawdę wysokich wydatków. Niestety, z ostatnich informacji dotyczących braku zgody w rządzie na kształt ustawy nowelizującej przepisy dotyczące rent – trudno liczyć na szybkie rozwiązanie tego problemu.

Problemem jest także fakt, że w Polsce od 20 lat obowiązują praktycznie te same rozwiązania systemowe dotyczące osób niepełnosprawnych, w wielu przypadkach anachroniczne i wybrakowane w stosunku do standardów powszechnych w krajach europejskich. Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych była już nowelizowana ponad 50 razy, jednak w swojej warstwie zasadniczej posługuje się pojęciami i podziałami anachronicznymi – takimi jak np. podział na rehabilitację zawodową i społeczną w miejsce wspierania uczestnictwa w życiu społecznym, obejmującym m. in. sferę zatrudnienia, czy równie ważną sferę edukacji. Coraz częściej pojawiają się głosy, że potrzebne są nowe rozwiązania systemowe, uwzględniające 20 lat postępu w myśleniu o potrzebach i prawach osób niepełnosprawnych – włączenie w miejsce segregacji, wsparcie „na miarę” – bezpośrednie i zindywidualizowane w miejsce opieki, państwo świadomych i uczestniczących niepełnosprawnych obywateli w miejsce państwa świadczącego im opiekę socjalną w zamian za faktyczne odebranie im praw obywatelskich.

Czy za rok będziemy świętować przynajmniej rozpoczęcie konkretnych prac nad nimi?

Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych

3 grudnia - Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych

3 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych, który został ustanowiony w 1992 roku przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych. Ustanawiając ten dzień ONZ chciała zwrócić uwagę na problemy tej grupy społecznej i podkreślić konieczność działań na rzecz integracji osób niepełnosprawnych z resztą społeczeństwa. Na świecie żyje ponad 500 mln osób niepełnosprawnych, co stanowi blisko 10% całej ludzkości. W krajach Europy Zachodniej i Polsce wskaźnik ten przekracza 14% i ma tendencję rosnącą. Nie ma jednej, ogólnie przyjętej definicji niepełnosprawności. Zwykle rozumiana jest ona jako utrata sprawności lub nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu organizmu, bądź ograniczenie prowadzenia aktywnego życia czy ograniczenia w pełnieniu ról społecznych. W Polsce jest 4,5 mln niepełnosprawnych.

W tym Dniu osoby z niepełnosprawnością i reprezentujące je organizacje powinny być szczególnie aktywne w promowaniu równoprawnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnością w życiu społecznym i ekonomicznym.Mam wrażenie, że niestety tak nie jest. Większość niepełnosprawnych biernie czeka, że zmiany na lepsze w świadomości społecznej, w prawie, w życiu publicznym dokonają się same bez ich udziału.  

Co podpisał Pan Prezydent 29 listopada?

Według danych PFRON w zakładach pracy chronionej (zpch) i na otwartym rynku pracy zatrudnionych jest obecnie 135 tys. osób z orzeczeniami o  stopniu niepełnosprawności
w stopniu lekkim, 116 tys. - w stopniu umiarkowanym, a 10 tys. - w stopniu znacznym.
Orzeczenia o stopniu niepełnosprawności  nie są zbyt wiarygodnym dokumentem – cechują się różnie dużym pierwiastkiem uznaniowości (zespoły orzecznicze nie posiadają narzędzi do pomiarów ograniczeń i możliwości funkcjonalnych). Wiele orzeczeń o lekkim stopniu jest przyznawanych na wyrost.
Do pracodawców z zpch  zatrudniających osoby z orzeczeniem o lekkim stopniu trafia rocznie w postaci tylko dofinansowania do wynagrodzeń pracowników około 1,5 miliarda złotych. Na  to nie brakuje środków.
Nowelizacja, którą właśnie podpisał Pan Prezydent przewiduje m.in. , że dopłata do zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych w znacznym stopniu ma wynosić 180 proc. najniższego wynagrodzenia, do zatrudnienia niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym - 100 proc., a w przypadku lekkiego stopnia niepełnosprawności - 40 proc. Zmiany wysokości progów procentowych  rozpoczną się dopiero za rok i będą stopniowo następować, aż w 2013 osiągną ww. wartości.  Ustawa ma bardzo długie vacatio legis. Obecnie pracodawca otrzymuje dopłatę w wysokości odpowiednio 160 proc., 140 proc. i 60 proc. najniższego wynagrodzenia.
Powoli PFRON zjada własny ogon – większość środków jest kierowanych dla pracodawców, i to  przeważnie osób najmniej niepełnosprawnych. Osoby najbardziej niepełnosprawne  są
w Polsce marginalizowane społecznie – na ich wsparcie brakuje środków właściwie wszędzie:
i w PFRON i w każdym resorcie. W ofercie dla najbardziej niepełnosprawnych w  Polsce dominują   instytucjonalne formy opieki (wielkie domy pomocy społecznej) a nie system ich wsparcia w środowisku, w integracji. To samo dotyczy edukacji, zatrudnienia, itp.-dominuje izolacja/segregacja nad integracją/włączeniem.
Tych  problemów i nierówności nie obejmuje ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ani jej nowelizacja.
Potrzebna jest ustawa o niepełnosprawnych Polakach (tak jak w USA o niepełnosprawnych Amerykanach –ADA) oraz ratyfikacja Konwencji  o prawach osób niepełnosprawnych ONZ.

Czy chcemy być "też Polakami"?

„Jesteśmy Polakami”?  „Jesteśmy równoprawnymi Polakami”? „Też  jesteśmy Polakami”?

Gdy wymyślaliśmy hasło Naszej Kampanii  o godne życie niepełnosprawnych  Polaków, padały różne propozycje. Zwłaszcza ze strony  osób nie doświadczanych na co dzień  dyskryminacją, naszych sprawnych przyjaciół, sprawnych działaczy organizacji wspierających osoby z niepełnosprawnością  płynęły propozycje, aby podkreślić, że „też jesteśmy Polakami”, „jesteśmy równoprawnymi Polakami”, „i my jesteśmy Polakami”, „jesteśmy tak jak wszyscy Polakami”, itp.

Czy to jest właściwy  sposób  myślenia, aby Polacy z niepełnosprawnością  musieli  przypominać wszystkim innym, że są „też”, „również” itp.?

Uważam, że NIE!

Polakiem się jest  bezwarunkowo i bez wyjątku. Nie zależy to od płci, wieku, koloru włosów, orientacji seksualnej, stanu zdrowia, niepełnosprawności, zamożności.

A wszyscy Polacy mają te same prawa w swojej Ojczyźnie.

To politycy, decydenci  niestety nadal myślą o niepełnosprawnych jak o Polakach II kategorii. Jak o "dzieciach gorszego Boga".

Na szczęście nie wszyscy.

Przedstawiciel samorządu terytorialnego przekonywany do działań na rzecz wyrównywania szans osób niepełnosprawnych kiedyś publicznie powiedział: „Nie ma pieniędzy dla zdrowych, a co dopiero dla niepełnosprawnych!” To tacy jak on zaprzeczają  hasłu Naszej Kampanii „Jesteśmy Polakami”. To tacy jak on zawsze będą nas spychać na margines.

Nie dajmy się zaszeregować do grupy „też Polaków”. Nie chciejmy, aby  rodzic dziecka niepełnosprawnego mógł posyłać swoje dziecko tylko do szkoły z  etykietą „integracyjna” lub „specjalna”, ale do dobrej szkoły. Wszystkie polskie dzieci mają prawo do edukacji w każdej szkole. Wszyscy Polacy  mają prawo do życia w bezpiecznym kraju, do korzystania z różnych dóbr publicznych. Nie chciejmy wydzielonych specjalnie wejść, podjazdów, toalet itp.- niech zastąpi je projektowanie uniwersalne, dostępne wszystkim bez wyjątku. Nie organizujmy imprez „integracyjnych”, tylko imprezy.

Wyniki naszej sondy  pokazują, że osoby z niepełnosprawnością nie czują się równoprawnymi Polakami w swojej Ojczyźnie (85,3%), ale aż 69,5 ankietowanych deklaruje chęć walki o swoje prawa.

Zacznijmy zatem tę walkę od zmiany własnego myślenia o sobie samych.  

3 grudnia - protestować czy świętować?

Dołączcie do nas  3 grudnia!!

Jeśli nie  uświadomimy sąsiadom, samorządowcom, parlamentarzystom, urzędnikom, itp. potrzeb i problemów  niepełnosprawnych Polaków, nic się nie zmieni!

Zbliża się 3 grudnia – Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych. Nadal
w  Polsce jest więcej powodów do protestowania w tym dniu niż do świętowania.

Ten symboliczny Dzień to okazja do zamanifestowania  prawa niepełnosprawnych Polaków do godnego życia  i równoprawnego traktowania.

Zorganizujcie 3 grudnia  WYDARZENIE  (konferencję, spotkanie
z Radnymi, imprezę, marsz, wystawę, itp.), które będzie Waszym Głosem 
w Obywatelskiej Kampanii o godne życie niepełnosprawnych Polaków.
I koniecznie  zawiadomcie nas, że włączacie się do Kampanii pod sztandarem „Jesteśmy Polakami”.

Relację ze zdjęciami z Waszego Wydarzenia zamieścimy na stronie www.jestesmy-polakami.pl

Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020

Bruksela, dnia 15.11.2010

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY,

EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU

REGIONÓW (wybrane fragmenty)

Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020:

Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier

Celem niniejszej strategii jest wykorzystanie połączonego potencjału Karty Praw

Podstawowych UE, Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i Konwencji ONZ oraz

pełne wykorzystanie strategii „Europa 2020” i jej instrumentów. Inicjuje ona proces

zwiększania możliwości osób niepełnosprawnych, tak aby mogły one w pełni uczestniczyć w

życiu społecznym, na równych z innymi zasadach. Wraz ze starzeniem się populacji Europy

działania te będą miały wymierny wpływ na jakość życia coraz większej części

społeczeństwa. Strategia stanowi adresowane do instytucji UE i państw członkowskich

wezwanie do wspólnego działania w jej ramach na rzecz budowania dla wszystkich Europy

bez barier.

DLACZEGO STRATEGIA?

• Jedna na sześć osób w Unii Europejskiej jest niepełnosprawna, w stopniu od lekkiego do znacznego, co oznacza, że około 80 mln Europejczyków często nie ma możliwości pełnego uczestniczenia w życiu społecznym i gospodarczym z powodu barier związanych ze środowiskiem i z postawami ich otoczenia.
• Wskaźnik ubóstwa osób niepełnosprawnych jest o 70% wyższy od średniej, także
  z powodu ograniczonego dostępu do zatrudnienia.
• Ponad jedna trzecia osób w wieku powyżej 75 lat dotknięta jest niepełnosprawnością

            ograniczającą w pewnym stopniu ich możliwości, a w przypadku ponad 20 %

           ograniczenia te są znaczne3. Ponadto liczba tych osób zwiększy się wraz ze starzeniem

           się społeczeństwa UE.

Kryzys gospodarczy negatywnie wpłynął na sytuację osób niepełnosprawnych i sprawił, że konieczne stało się szybkie podjęcie działań. Celem niniejszej strategii jest poprawa jakości życia poszczególnych osób oraz odniesienie korzyści przez społeczeństwo i gospodarkę bez powodowania zbędnych obciążeń dla przemysłu i administracji.

JAKIE CELE I DZIAŁANIA?

Eliminowanie barier znajduje się w centrum Strategii. Komisja określiła osiem

podstawowych obszarów działania:

1-Dostępność,

2-Uczestnictwo,

3-Równość,

4-Zatrudnienie,

5-Kształcenie i szkolenie,

6-Ochrona socjalna, Zdrowie

7-Działania zewnętrzne.

1 — Dostępność

„Dostępność” oznacza, że osoby niepełnosprawne mają dostęp, na równych prawach z

innymi, do środowiska fizycznego, transportu, technologii i systemów informacyjnokomunikacyjnych (TIK) oraz pozostałych obiektów i usług.

Komisja proponuje zastosowanie instrumentów prawnych i innych, takich jak standaryzacja, w celu zwiększenia dostępności budynków, transportu i TIK zgodnie z projektami przewodnimi: Europejską agendą cyfrową i Unią innowacji.

2 — Uczestnictwo

Nadal wiele przeszkód uniemożliwia osobom niepełnosprawnym pełne korzystanie z praw

podstawowych – w tym praw obywateli Unii – i ogranicza ich udział w życiu społecznym na

równych z innymi prawach. Do praw tych należy prawo do swobodnego przemieszczania się,

wyboru miejsca i stylu życia oraz pełnego dostępu do kultury, rekreacji i sportu.

Komisja podejmie działania w celu:

-pokonania przeszkód w korzystaniu z praw przysługujących osobom niepełnosprawnym jako jednostkom, konsumentom, uczniom, uczestnikom życia gospodarczego i politycznego;

– działania na rzecz przechodzenia od instytucjonalnych do środowiskowych systemów

opieki ;

– poprawy dostępności organizacji sportowych, hobbystycznych, kulturalnych i

rekreacyjnych, ich działalności, imprez, lokali, produktów i usług, także audiowizualnych.

3 — Równość

 Ponad połowa Europejczyków uważa, że dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność

lub wiek jest powszechnie obecna w UE. Komisja będzie działać na rzecz równego traktowania osób niepełnosprawnych z wykorzystaniem dwutorowego podejścia :poprzez ochronę przed dyskryminacją oraz wprowadzenie w życie aktywnej

polityki zwalczania dyskryminacji i promowanie w polityce UE równości szans.

4 — Zatrudnienie

Dobra praca gwarantuje niezależność ekonomiczną, pobudza do osobistych osiągnięć i

stanowi najlepszą ochronę przed biedą. Aby osiągnąć cele UE w zakresie wzrostu gospodarczego więcej osób niepełnosprawnych musi pracować w ramach wolnego rynku pracy i uzyskiwać dochody. Komisja wykorzysta pełny potencjał strategii „Europa 2020” i Programu na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia, oferując państwom członkowskim analizy, wytyczne polityczne, wymianę informacji i inne wsparcie. Poprawi ona stan wiedzy na temat sytuacji zatrudnienia niepełnosprawnych kobiet i mężczyzn, określi istniejące wyzwania i zaproponuje rozwiązania. Komisja zwróci szczególną uwagę na sytuację młodych osób niepełnosprawnych w momencie ich przechodzenia od kształcenia do zatrudnienia.

5 — Kształcenie i szkolenie

Osoby niepełnosprawne, a w szczególności dzieci, muszą być w odpowiedni sposób integrowane w ogólnym systemie edukacyjnym i w ich najlepszym interesie leży zapewnienie im indywidualnego wsparcia. W pełni respektując odpowiedzialność państw członkowskich w zakresie treści nauczania i organizacji systemu edukacyjnego, Komisja wspierać będzie dążenie do osiągnięcia wysokiej jakości kształcenia i szkolenia zapewniającego włączenie społeczne w ramach inicjatywy„Mobilna młodzież”. Komisja zwiększać będzie wiedzę o poziomach kształcenia i możliwościach dla osób niepełnosprawnych oraz mobilność tych osób, ułatwiając im uczestnictwo w programie „Uczenie się przez całe życie”.

6 – Ochrona socjalna

Mniejsze uczestnictwo w ogólnym kształceniu oraz w rynku pracy doprowadziło do

nierówności w poziomie dochodów oraz do zjawisk takich jak bieda osób niepełnosprawnych,

wykluczenie społeczne i izolacja. Niepełnosprawni muszą mieć możliwość korzystania z

systemów ochrony socjalnej i programów ograniczania ubóstwa, do pomocy w obszarach

niepełnosprawności, mieszkalnictwa socjalnego i innych usług zwiększających ich

możliwości, a także programów emerytalnych i rentowych. Komisja zajmie się tymi

zagadnieniami wykorzystując Europejski program walki z ubóstwem. Oceni ona

odpowiedniość i trwałość systemów ochrony socjalnej i wsparcia z EFS.

7 — Zdrowie

Osoby niepełnosprawne mają ograniczony dostęp do świadczeń zdrowotnych, w tym do

rutynowego leczenia, co prowadzi do niezwiązanych z niepełnosprawnością nierówności

dotyczących zdrowia. Osoby niepełnosprawne mają prawo do równego dostępu do opieki

zdrowotnej, w tym do prewencji, oraz do specjalnych świadczeń zdrowotnych i

rehabilitacyjnych wysokiej jakości i w dostępnych cenach, w których uwzględniane są ich

potrzeby, także te związane z płcią. Zapewnienie dostępu jest przede wszystkim zadaniem

państw członkowskich, które są odpowiedzialne za organizowanie i zapewnianie świadczeń

zdrowotnych i opieki medycznej. Komisja będzie wspierać rozwój polityki na rzecz równego

dostępu do opieki zdrowotnej, w tym świadczeń zdrowotnych i rehabilitacyjnych wysokiej

jakości przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych.

8 — Działania zewnętrzne

UE i państwa członkowskie powinny promować prawa osób niepełnosprawnych w ramach

swoich działań zewnętrznych, w tym rozszerzania UE oraz programów sąsiedztwa i rozwoju.

W odpowiednich obszarach Komisja, w szerszym kontekście działań na rzecz

niedyskryminacji, podkreślać będzie w działaniach zewnętrznych UE, że zagadnienie

niepełnosprawności jest zagadnieniem z obszaru z praw człowieka; upowszechniać

znajomość Konwencji ONZ i wiedzę o potrzebach osób niepełnosprawnych, w tym

dostępności w dziedzinach pomocy kryzysowej i humanitarnej; doskonalić sieć

korespondentów ds. niepełnosprawności, zwiększając świadomość zagadnień związanych z

niepełnosprawnością w delegaturach UE; sprawić, by kraje kandydujące i potencjalne kraje

kandydujące dokonywały postępów w upowszechnianiu praw osób niepełnosprawnych, a

instrumenty finansowe pomocy przedakcesyjnej używane były do poprawy ich sytuacji.

Prawa dziecka z niepełnosprawnością.

 

16 listopada 2010 roku w  Kielcach  odbyła się Konferencja  Prawa  dziecka
z niepełnosprawnością, organizowana przez Pana Marka Michalaka Rzecznika Praw Dziecka.

Uczestnikami Konferencji byli przedstawiciele  oświaty, policji, urzędów  państwowych, młodzież, specjaliści pracujący z dziećmi i młodzieżą i inni.

Jednym z  punktów Programu Konferencji była debata  przygotowana przez kielecką młodzież licealną  na temat:  Prawa i wolności dziecka. Świadomość i odpowiedzialność.

Można by sądzić po tytule  Konferencji, że debata  młodzieży (pytania o prawa i wolności, przykłady i scenki obrazujące przypadki ograniczania praw i wolności, itp.) obejmie chociaż w części zagadnienia związane
z dziećmi z niepełnosprawnością. A jednak z  ust młodzieży nie padło nawet jedno zdanie na ten temat. Można by oczekiwać,  że do debaty uczniowie z kieleckiego liceum zaproszą swoich niepełnosprawnych rówieśników (bo w tej szkole, jak w każdej innej młodzież niepełnosprawna  chyba się uczy?). Nie było ani jednego.

Brak tej tematyki podczas debaty i brak uczniów niepełnosprawnych w gronie młodzieży  w niej uczestniczącej  wydaje  się być symptomatyczny. Czy to nie jest przykład wykluczenia. społecznego osób niepełnosprawnych?

Jeśli w tym liceum są uczniowie z niepełnosprawnością  a o ich ograniczeniach  praw i wolności się nie mówi
i ich ograniczania praw się nie zauważa, ani ich nie zaprasza się do udziału w  debacie, może to  świadczyć 
o ich wykluczeniu ze społeczności szkolnej.

A jeśli w tym kieleckim liceum nie ma w ogóle uczniów niepełnosprawnych, to  warto zadać pytanie – dlaczego? Czy jest to szkoła otwarta dla wszystkich?

Jeśli w szkołach nie ma uczniów z niepełnosprawnością, to sprawni uczniowie nie mają szans wykształcenia
w sobie wrażliwości społecznej, tolerancji, odpowiedniego poziomu  świadomości społecznej i nabycia podstawowej wiedzy z zakresu problematyki niepełnosprawności.

Gdy potem zostaną decydentami, poprzez podejmowane przez  siebie decyzje będą wykluczać osoby
z niepełnosprawnością z życia społecznego. Choćby z niewiedzy lub braku wyobraźni.

I w tym duchu wychowają swoje dzieci.

Czy debata (Prawa i wolności dziecka. Świadomość i odpowiedzialność)  w ramach Konferencji pt. Prawa dziecka z niepełnosprawnością nie jest  najwłaściwszym miejscem do podkreślenia szczególnych praw dziecka z niepełnosprawnością i przykładów ich ograniczania? Rozmawiano 

o prawach dziecka i prawach człowieka, które w pełni odnoszą się do osób z niepełnosprawnością (równe prawa). Ale na obecnym poziomie rozwoju świadomości społecznej w Polsce jest konieczne podkreślanie praw  dzieci z niepełnosprawnością  choćby z tego powodu, że właśnie  niepełnosprawność  stanowi częsty powód dyskryminacji. 

Cały  art.23 Konwencji o prawach dziecka ONZ z dnia 20 listopada 1989 r. jest poświęcony prawu dziecka niepełnosprawnego do szczególnej troski i szczególnym  jego potrzebom.

Dziecko psychicznie lub fizycznie niepełnosprawne powinno mieć zapewnioną pełnię normalnego życia w warunkach honorujących jego godność, umożliwiających osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo dziecka w życiu społeczeństwa.

Niepełnosprawne dziecko powinno mieć zapewniony  przez Państwo  skuteczny dostęp do

oświaty, nauki, opieki zdrowotnej, opieki rehabilitacyjnej, przygotowania zawodowego oraz

możliwości rekreacyjnych realizowany w sposób prowadzący do osiągnięcia przez dziecko

jak najwyższego stopnia zintegrowania ze społeczeństwem oraz osobistego rozwoju,
a w tym jego rozwoju kulturalnego i duchowego.

Szczególne prawa dziecka niepełnosprawnością  podkreślono w Konwencji dobitnie. I my też musimy je podkreślać-nieustannie.

Wszyscy bowiem dobrze wiemy, że dzieci niepełnosprawne mają prawa, z których
w praktyce nie mogą skorzystać.

Bo jak tu korzystać skutecznie z prawa do  edukacji/ wychowania przedszkolnego, gdy w okolicy nie ma placówek oświatowych zapewniających realizację  specjalnych potrzeb edukacyjnych?

Jak skorzystać z prawa do ochrony zdrowia/rehabilitacji, gdy  brak możliwości diagnozy i terapii?

Jak żyć w integracji ze społeczeństwem, gdy w szkole są bariery architektoniczne, techniczne

i programowe, gdy jest deficyt odpowiednich specjalistów i wiedzy z zakresu problematyki niepełnosprawności, gdy masz 8 godzin w tygodniu nauczania indywidualnego w domu?

Gdy wokół tyle barier i te najgorsze w głowach  wielu ludzi – jak żyć pełnią życia, jak żyć godnie?

Trzeba o tym mówić i zwracać na to uwagę oraz szczególnie  uwrażliwiać sprawne dzieci
i młodzież – jest to rola nauczycieli, wychowawców, rodziców, urzędników i polityków.
Ograniczenia praw i wolności  dzieci z niepełnosprawnością są  dotkliwsze i dotyczą zdecydowanie bardziej fundamentalnych praw niż w przypadku dzieci bez niepełnosprawności.